المتقی بالله عباسیالمتقی بالله (متوفای ۳۵۷ق)، بیست و یکمین خلیفه عباسی که پس از مرگ برادرش راضی بالله در سال ۳۲۹ قمری خلیفه شد، و خلافتش کمتر از چهار سال دوام داشت. او در سال ۳۳۳ قمری توسط توزون ترک که منصب امیرالامرایی داشت برکنار و زندانی شد و سرانجام به سال ۳۵۷ قمری در شصت سالگی در زندان درگذشت. ۱ - معرفی اجمالیابواسحاق، ابراهیم بن مقتدربالله بن معتضدبالله بن موفق بالله بن متوکل علی الله عباسی، بیست و یکمین خلیفه عباسی و مادرش امّ‌ولد به نام خلوب بود. متقی پس از مرگ برادرش راضی بالله در سال ۳۲۹ ق خلیفه شد، و خلافتش کمتر از چهار سال دوام داشت. در روزگار او در سال ۳۳۱ ق توزون ترک به منصب امیرالامرایی رسید. متقی از او بیمناک شد، از این رو همراه خانواده‌اش از بغداد به موصل و از آنجا به «رقه» رفت؛ این در حالی بود که توزون هم چنان امر و نهی و عزل و نصب می‌کرد. در سال ۳۳۳ ق متقی از توزون امان خواست. توزون سوگند یاد کرد که او در امان است. متقی سوار بر کشتی از مسیر فرات به «سندیه» (بین انبار و هیت) رسید. توزون بر او دست یافت و امانی که به متقی داده بود نادیده گرفت، او را از خلافت برکنار کرد و دستور داد چشمانش را کور کنند. آن گاه عبدالله بن مکتفی را فراخواند و با او به عنوان خلیفه بیعت کرد و او را لقب مستکفی بالله داد. متقی ۲۴ سال پس از برکنار شدن زیست و در شصت سالگی در زندان مُرد. [۶]
مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب، ج۴، ص۲۴۷.
۲ - پانویس۳ - منبععبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۲۸۱. |